3 ITEM เอาชีวิตรอดจากไฟไหม้ พร้อมรับมืออัคคีภัยในเหตุฉุกเฉิน
เหตุเพลิงไหม้ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นบริเวณไหน ทั้งสถานที่ทำงาน ที่พักอาศัย หรือในป่าอย่างที่เป็นข่าวอยู่บ่อยครั้ง ย่อมทำให้เกิดการสูญเสียทั้งทรัพย์สิน ของมีค่า และแม้แต่ชีวิตทั้งคนและสัตว์ โดยสาเหตุหลายๆ ครั้งก็เกิดจากความประมาณของมนุษย์เอง และเกิดจากภัยทางธรรมชาติที่ยากจะคาดเดา ไม่ว่าจะด้วยปัจจัยอะไรก็ตามผลลัพธ์ก็คือความสูญเสีย และหลายครั้งที่เห็นข่าวการเสียชีวิตของผู้คนจากเหตุเพลิงไหม้ เป็นภาพของความโศกเศร้าที่ไม่มีใครอยากสัมผัส หากเราไม่อยากให้เหตุการณ์เหล่านั้นเกิดขึ้นกับคนใกล้ตัวหรือแม้แต่ตัวเอง ควรเตรียมตัวรับมือล่วงหน้า เป็นอีกหนึ่งวิธีที่ลดการสูญเสียจากเหตุไฟไหม้ได้เช่นกัน
สาเหตุของการเสียชีวิตจากเหตุไฟไหม้
หน้าตกใจเมื่อรู้ว่า 70% ของการเสียชีวิตจากเหตุไฟไหม้ไม่ได้มาจากการโดนเผาไหม้จากไฟ แต่กลับเป็นการเสียชีวิตเนื่องจากการขาดอากาศหายใจ ในขณะเกิดเหตุไฟไหม้ เขม่าควันไฟทั้งหลายจะเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจจนทำให้เกิดการสำลักและอุดตันทางเดินหายใจทำให้เสียชีวิตก่อนจะโดนไฟคอก
นอกจากนี้ไฟที่ไหม้บริเวณตึกอาคารสมัยใหม่ หรือที่พักอาศัยเองก็ตาม จะมีสารพิษที่เกิดจากการเผาใหม่วัสดุในตัวอาคารอื่นๆ เช่น ท่อพีวีซี เบาะ พลาสติกที่อยู่ในตัวอาคาร ทำให้เกิดสารอันตรายอย่างสารไฮโดรเจนไซยาไนด์ ที่จะไปหยุดชะงักกระบวกการแลกเปลี่ยนออกซิเจนของเกล็ดเลือด หรือสารไฮโดรเจนคลอไรด์ ที่ทำให้เกิดการระคายเคืองระบบทางเดินหายใจ เมื่อสูดดมเข้าไปทำให้อันตรายถึงขั้นเสียชีวิต
ทั้งนี้ทั้งนั้นต่อให้ผู้ประสบเหตุไฟไหม้ไม่ได้สูดดมสารพิษเหล่านั้นเข้าไป หากไม่สามารถหนีออกมาได้ทัน สามารถเสียชีวิตเนื่องจากไอร้อนของเพลิง ที่ทำให้ระบบทางเดินหายใจบวม รวมถึงเกิดแผลไฟไหม้ที่สามารถทำให้เกิดการติดเชื้อ ร่างกายขาดน้ำและเสียชีวิตลงได้ นอกจากนี้ก็มีสาเหตุมาจากอุบัติเหตุระหว่างการหลบหนี จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่าสาเหตุการเสียชีวิตจากเพลิงไหม้ส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดจากการเผาไหม้ของเพลิงโดยตรง แต่เกิดจากปัญหาเรื่องระบบทางเดินหายใจที่ขัดขวางการหลบหนีออกจากบริเวณไฟไหม้มากกว่า ดังนั้นเราควรมีการเตรียมอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับหนีไฟไว้ในตัวอาคาร
อุปกรณ์เอาตัวรอดเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้
หน้ากากหนีไฟ
อุปกรณ์ที่หลายมักมองข้ามแต่กลับเป็นตัวช่วยลดปัญหาการเสียชีวิตจากเหตุไฟไหม้ได้ดีก็คือ หน้ากากหนีไฟ เป็นอุปกรณ์ช่วยหายใจและกรองอากาศในขณะเกิดเหตุไฟไหม้ได้นานถึง 40 นาทีโดยประมาณ ทำให้ลดโอกาสการสูดควันพิษจนหมดสติในบริเวณไฟไหม้ได้
หน้ากากหนีไฟเป็นหน้ากากที่มีความแตกต่างจากหน้ากากโดยทั่วไป เนื่องจากต้องผลิตจากวัสดุที่สามารถกันไฟและทนความร้อนได้สูง ลักษณะของหน้ากากหนีไฟจะเป็นหน้ากากที่ครอบศีรษะจนถึงบริเวณคอ ซึ่งบริเวณคอจะมียางครอบที่สามารถเข้าได้กับศีรษะทุกขนาดและกระชับ ไม่ให้ควันพิษเข้าไปภายในได้ บริเวณที่ครอบศีรษะทำจากผ้าอลูมิเนียมที่สามารรถป้องกันไฟและทนความร้อนสูง พร้อมเข็มขัดรัดศีรษะแบบปรับระดับได้ แผ่น PVC บริเวณช่องมองเป็นวัสดุที่แข็งแรงทนทาน กันความร้อนสูงได้เช่นกัน เป็นแบบใสทำให้มองเห็นวิสัยทัศน์ได้ชัดเจน มีวาล์วระบายอากาศทั้งสองข้างของตัวกรอง เพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวก และฝาครอบตัวกรองทำจากสแตนเลสที่ทนทาน กรองทั้งฝุ่นและควันพิษ ซึ่งมีประสิทธิภาพในการกรองสารคาร์บอนมอนอกไซด์และสารไฮโดรเจนไซยาไนด์ได้ถึง 95% และกรองความชื้นได้อีกด้วย
ผ้าห่มกันไฟ
ผ้าห่มกันไฟ เป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่ช่วยป้องกันความร้อน และทนไฟได้ ทำจากเส้นใยแก้วซิลิก้าชนิดพิเศษ เหมาะสำหรับใช้ดับไฟและสะเก็ดไฟที่จุดกำเนิดไฟก่อน เช่น ไฟไหม้เครื่องใช้ไฟฟ้า กระทะ ปลั๊กไฟ เพื่อป้องกันไม่ให้ไฟลุกลาม หากไฟติดที่เสื้อผ้า ห้ามวิ่งเพราะจะทำให้ไฟลุกลาม ให้นำผ้าห่มกันไฟมาคลุมตัว หลังจากนั้นนอนลงกับพื้นและกลิ้งตัวไปมาให้ไฟดับ นอกจากนี้ผ้าห่มกันไฟยังสามารถใช้กันไฟในกรณีเกิดเหตุไฟไหม้ในตัวอาคาร เมื่อคลุมแล้วให้รีบวิ่งออกจากตัวอาคารทันที
ถังดับเพลิง
ถังดับเพลิง ถือเป็นอุปกรณ์ที่อยู่ในข้อบังคับตามตัวอาคารต่างๆ ต้องมีติดไว้ และเป็นอุปกรณ์ที่สามารถช่วยดับไฟได้ก่อนจะเกิดการลุกลาม ไม่ได้เป็นอุปกรณ์ป้องกันไฟส่วนบุคคล ดังนั้นหากเราสามารถใช้ถังดับเพลิงได้ก็จะสามารถช่วยชีวิตคนอื่นๆ ด้วย ซึ่งถังดับเพลิงมีด้วยกันหลายสี แต่ละสีมีความแตกต่าง แต่ละสีใช้ดับไฟที่เกิดจากวัสดุสารเคมีที่แตกต่างกันนั้นเอง นอกจากการมีถังดับเพลิงแล้ว จะต้องมีการตรวจเช็กสภาพถังดับเพลิงให้พร้อมใช้งานอยู่เป็นประจำ
นอกจากนี้การที่เราจะสามารถเอาตัวรอดจากเหตุเพลิงไหม้ได้ การมีอุปกรณ์หนีไฟทั้งหน้ากากหนีไฟ ผ้าห่มกันไฟ อาจจะไม่มีประโยชน์ และอาจเป็นเพียงการยืดระยะเวลาไว้เท่านั้นเอง เพราะหากเราไปพักอาศัยในสถานที่ใด หรือทำงานในที่ใดแล้วไม่สังเกตป้ายสัญลักษณ์ทางหนีไฟ ก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการเสียชีวิตจากเหตุไฟไหมได้เช่นกัน
เหตุการณ์ไฟไหม้เป็นอุบัติเหตุที่สามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา โดยที่เราไม่สามารถตั้งตัวได้ทัน การเตรียมพร้อมเรื่องอุปกรณ์หนีไฟ และตรวจเช็กสภาพอุปกรณ์อยู่ตลอดเวลาจึงเป็นสิ่งจำเป็น และต้องไม่ลืมสำรวจป้ายทางหนีไฟด้วย
ที่มาของข้อมูล : med.mahidol.ac.th และ Office Mate